ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ပိုင္းေဒသ၊ ထိုင္း - ျမန္မာ နယ္စပ္ၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕၌ ဆိုင္ကယ္ အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ က်ပ္တည္းမႈႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေၾကာင္း ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္/ေရာင္းသူမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရသည္။
![]()
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕သည္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ထုိင္းႏိုင္ငံမွ ၀ယ္ယူ၍ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းသို႔ တဆင့္ တင္သြင္းေသာ အဓိက နယ္စပ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆိုင္ကယ္၀ယ္ေရာင္း လုပ္ငန္းအား လုပ္ကိုင္လာေသာ သူမ်ားသည္ ယခုႏွစ္ပိုင္းတြင္ ဆိုင္ကယ္၀ယ္လိုအားမ်ား က်ဆင္းလာမႈေၾကာင့္ ေရာင္း၀ယ္ပါးေနေၾကာင္း သိရသည္။
“အခု ျပည္မထဲက ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ ဆိုင္ကယ္ေတြကို ျမ၀တီ - မဲေဆာက္ဘက္ကေန တင္သြင္းတာ မ်ားတယ္၊ အဲ့ဒီဘက္က ေစ်းသက္သာတယ္လို႔ ၾကားတာဘဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီမွာ အေရာင္းအ၀ယ္ ေအးေနတာ တစ္ပတ္လံုးမွ တစ္စီး၊ ႏွစ္စီးေလာက္ ေရာင္းရေတာ့တယ္”ဟု ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္ေရာင္းလုပ္သူ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းရာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အခြန္ေငြအျပည့္အ၀ ေပးေဆာင္ၿပီးမွ သယ္ေဆာင္ရေၾကာင္း၊ ယခု ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ မယ္ဆိုင္ၿမိဳ႕မွ တင္သြင္းခြင့္အား ပိတ္ပင္ထားျခင္းေၾကာင့္ ဆိုင္ကယ္အ၀င္နည္းသြားေၾကာင္း ဆိုင္ကယ္အေရာင္း/အ၀ယ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သိရသည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ Wave (110) တစ္စီးလွ်င္ ဘတ္(၄၆၀၀၀)ျဖစ္ၿပီး ေစ်းကြက္အတြင္း အနည္းငယ္ အေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္ေသာ ဆိုင္ကယ္မ်ားမွာ ေမာ္ဒယ္ႏိုမ္ေသာ ဆိုင္ကယ္အေဟာင္းမ်ားသာ မ်ားၿပီး ပံုမွန္မွာ အိမ္စီးရန္ ၀ယ္ယူျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
တာခ်ီလိတ္မွ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားမွ တုိင္းရင္းသားမ်ားလည္း ၀ယ္ယူမႈရွိေၾကာင္း ေတာင္ေပၚတြင္ ေတာင္ယာ၊ လယ္ကြင္းႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ဆက္သြယ္သြားလာရန္ အတြက္ လာ၀ယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုအခ်ိန္ကာလသည္ သီးႏွံထြက္သည့္ ကာလမဟုတ္သည့္ အတြက္ ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားမ်ား လာေရာက္၀ယ္ယူမႈ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသား ရာသီ ပြဲေတာ္ ကုန္ဆံုးခ်ိန္ျဖစ္သည့္ အတြက္ ၿမိဳ႕သို႔ လာေရာက္ျခင္း နည္းပါးသြားျခင္းေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္လိုအားမ်ား က်ဆင္းသြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“လိုင္စင္ခ်ေပးတဲ့ အခ်ိန္ဆို အေရာင္းအ၀ယ္ေကာင္းတယ္၊ အခုေတာ့ လိုင္စင္လဲမခ်ေပးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ပါးသြားတာ တစ္ရက္(၃)စီးေလာက္ ေရာင္းထြက္တဲ့သူ အခုတစ္ပတ္လံုးမွ (၁)စီးေတာင္ မထြက္ေတာ့ဘူး၊ လုိင္စင္ခ်ဖို႔ အသံေတာ့မၾကားဖူး”ဟု ဆိုင္ကယ္၀ယ္ေရာင္းတစ္ဦးမွေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနျပည္ေတာ္ အပါအ၀င္ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္အသီးသီးတို႔တြင္ လိုင္စင္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား One Stop Service စနစ္ျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ယာဥ္မွတ္ပံုတင္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး စီမံခ်က္ကာလေက်ာ္လြန္သြားၿပီးေနာက္ ဆက္လက္ရွိေနဆဲျဖစ္ေသာ လိုင္စင္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ေဒသေပါက္ေဈး၏ ၅၀%ကို ဒဏ္ေငြအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအတြင္းသာ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္မည့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ မွတ္ပံုတင္ေပးမႈကို ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရ ကန္႔သတ္ရက္မရွိ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ကိစၥကို သက္ဆိုင္ရာမွ ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္းကို ၾကားသိရေသာ္လည္း အဆိုပါ ညႊန္ၾကားခ်က္ကို မည္သည့္ တိုင္းေဒသႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္မွ က်င့္သံုး ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕သည္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ထုိင္းႏိုင္ငံမွ ၀ယ္ယူ၍ ရွမ္းျပည္နယ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္းသို႔ တဆင့္ တင္သြင္းေသာ အဓိက နယ္စပ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆိုင္ကယ္၀ယ္ေရာင္း လုပ္ငန္းအား လုပ္ကိုင္လာေသာ သူမ်ားသည္ ယခုႏွစ္ပိုင္းတြင္ ဆိုင္ကယ္၀ယ္လိုအားမ်ား က်ဆင္းလာမႈေၾကာင့္ ေရာင္း၀ယ္ပါးေနေၾကာင္း သိရသည္။
“အခု ျပည္မထဲက ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ ဆိုင္ကယ္ေတြကို ျမ၀တီ - မဲေဆာက္ဘက္ကေန တင္သြင္းတာ မ်ားတယ္၊ အဲ့ဒီဘက္က ေစ်းသက္သာတယ္လို႔ ၾကားတာဘဲ၊ ဒါေၾကာင့္ ဒီမွာ အေရာင္းအ၀ယ္ ေအးေနတာ တစ္ပတ္လံုးမွ တစ္စီး၊ ႏွစ္စီးေလာက္ ေရာင္းရေတာ့တယ္”ဟု ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္ေရာင္းလုပ္သူ တစ္ဦးက ေျပာသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းရာ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ အခြန္ေငြအျပည့္အ၀ ေပးေဆာင္ၿပီးမွ သယ္ေဆာင္ရေၾကာင္း၊ ယခု ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ မယ္ဆိုင္ၿမိဳ႕မွ တင္သြင္းခြင့္အား ပိတ္ပင္ထားျခင္းေၾကာင့္ ဆိုင္ကယ္အ၀င္နည္းသြားေၾကာင္း ဆိုင္ကယ္အေရာင္း/အ၀ယ္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သိရသည္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ Wave (110) တစ္စီးလွ်င္ ဘတ္(၄၆၀၀၀)ျဖစ္ၿပီး ေစ်းကြက္အတြင္း အနည္းငယ္ အေရာင္းအ၀ယ္ျဖစ္ေသာ ဆိုင္ကယ္မ်ားမွာ ေမာ္ဒယ္ႏိုမ္ေသာ ဆိုင္ကယ္အေဟာင္းမ်ားသာ မ်ားၿပီး ပံုမွန္မွာ အိမ္စီးရန္ ၀ယ္ယူျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
တာခ်ီလိတ္မွ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ေတာင္ေပၚေဒသမ်ားမွ တုိင္းရင္းသားမ်ားလည္း ၀ယ္ယူမႈရွိေၾကာင္း ေတာင္ေပၚတြင္ ေတာင္ယာ၊ လယ္ကြင္းႏွင့္ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ဆက္သြယ္သြားလာရန္ အတြက္ လာ၀ယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုအခ်ိန္ကာလသည္ သီးႏွံထြက္သည့္ ကာလမဟုတ္သည့္ အတြက္ ေတာင္ေပၚတိုင္းရင္းသားမ်ား လာေရာက္၀ယ္ယူမႈ မရွိေၾကာင္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသား ရာသီ ပြဲေတာ္ ကုန္ဆံုးခ်ိန္ျဖစ္သည့္ အတြက္ ၿမိဳ႕သို႔ လာေရာက္ျခင္း နည္းပါးသြားျခင္းေၾကာင့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ ၀ယ္လိုအားမ်ား က်ဆင္းသြားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“လိုင္စင္ခ်ေပးတဲ့ အခ်ိန္ဆို အေရာင္းအ၀ယ္ေကာင္းတယ္၊ အခုေတာ့ လိုင္စင္လဲမခ်ေပးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ပါးသြားတာ တစ္ရက္(၃)စီးေလာက္ ေရာင္းထြက္တဲ့သူ အခုတစ္ပတ္လံုးမွ (၁)စီးေတာင္ မထြက္ေတာ့ဘူး၊ လုိင္စင္ခ်ဖို႔ အသံေတာ့မၾကားဖူး”ဟု ဆိုင္ကယ္၀ယ္ေရာင္းတစ္ဦးမွေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ေနျပည္ေတာ္ အပါအ၀င္ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္အသီးသီးတို႔တြင္ လိုင္စင္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ားအား One Stop Service စနစ္ျဖင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ယာဥ္မွတ္ပံုတင္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး စီမံခ်က္ကာလေက်ာ္လြန္သြားၿပီးေနာက္ ဆက္လက္ရွိေနဆဲျဖစ္ေသာ လိုင္စင္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္မ်ားအား ေဒသေပါက္ေဈး၏ ၅၀%ကို ဒဏ္ေငြအျဖစ္ သတ္မွတ္၍ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအတြင္းသာ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္မည့္ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ မွတ္ပံုတင္ေပးမႈကို ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရ ကန္႔သတ္ရက္မရွိ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ကိစၥကို သက္ဆိုင္ရာမွ ညႊန္ၾကားထားေၾကာင္းကို ၾကားသိရေသာ္လည္း အဆိုပါ ညႊန္ၾကားခ်က္ကို မည္သည့္ တိုင္းေဒသႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္မွ က်င့္သံုး ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း သိရွိရသည္။
